ပရီးမီးယားလိဂ် (ပရီးမီးယားလိဂ်) က ပိတ်ဆို့ဒဏ်ခတ်မှုတွေ ခံနေရတဲ့ မန်စီးတီးဟာ နည်းပြ ဂွာဒီယိုလာကို ရာထူးက နှုတ်ထွက်စေနိုင်ပါတယ်။ အဘယ်ကြောင့်?
မန်စီးတီးအသင်းသည် ပရီးမီးယားလိဂ်အော်ပရေတာများ၏ ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများကို ခြိမ်းခြောက်ခံနေရကြောင်း သတင်းများကြောင့် ဘောလုံးလောကတွင် တုန်လှုပ်ခြောက်ခြားသွားခဲ့သည်။
The Citizens ဟု အမည်ပြောင်ပေးထားသည့် ကလပ်အသင်းသည် ဘဏ္ဍာရေးအစီရင်ခံစာချိုးဖောက်မှု အမှုပေါင်း 100 ကျော်ဖြင့် တရားစွဲဆိုခံထားရသည့် ကမ္ဘာ့ရေပန်းအစားဆုံးလိဂ်၏တရားဝင်ထုတ်ပြန်မှုမှ လူသိများသည်။
ဤဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းများကို ချိုးဖောက်မှုမှာ 2009/10 ရာသီမှ 2017/18 ရာသီအထိ ကိုးနှစ်တာကာလအတွင်း ဖြစ်ပွားခဲ့သည်။
ပရီးမီးယားလိဂ်သည် လေးနှစ်ကြာ သို့မဟုတ် ချိုးဖောက်မှုနောက်ဆုံးကာလကတည်းက စုံစမ်းစစ်ဆေးမှုပြုလုပ်ပြီးနောက် ယခုကဲ့သို့ စွဲချက်တင်ခံရခြင်းဖြစ်ကြောင်း သိရှိရပါသည်။
ပျံ့နှံ့နေတဲ့ အစီရင်ခံစာတွေမှာတော့ မန်ချက်စတာစီးတီးက ကျူးလွန်ခဲ့တဲ့ ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာ အစီရင်ခံစာ ချိုးဖောက်မှုတွေမှာ ကဏ္ဍပေါင်းစုံကနေ ဆောင်ရွက်ခဲ့တာ ဖြစ်ပါတယ်။
အရေးကြီးဆုံးအချက်မှာ ပရီးမီးယားလိဂ်တွင် ကလပ်အသင်းဝင်ငွေနှင့်ပတ်သက်သည့် ရိုးသားသော အစီရင်ခံစာကို မန်စီးတီးက မတင်ပြဘဲ ကလပ်၏ဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာကိစ္စရပ်ဖြစ်သည်။
ဤဘဏ္ဍာရေးဆိုင်ရာအစီရင်ခံစာများနှင့်ပတ်သက်ပြီး မရိုးသားမှုသည် ကလပ်၏လုပ်ငန်းလည်ပတ်မှုကုန်ကျစရိတ်အစီရင်ခံစာများအပြင် မန်စီးတီး၏ဘဏ္ဍာရေးရှင်းတမ်းများအပေါ် သက်ရောက်မှုရှိသော ကစားသမားနှင့် နည်းပြစာချုပ်များနှင့်ပတ်သက်သော မမှန်မကန်မှုများလည်း သက်ဆိုင်ပါသည်။
ဒီစွဲချက်တွေကြောင့် မန်စီးတီးဟာ ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ ဒဏ်ခတ်အရေးယူခံရဖို့ အလားအလာရှိပါတယ်။ The Times သတင်းစာဆရာ Martyn Ziegler က ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုသည် အမှတ်ဖြတ်တောက်ခြင်းဖြစ်ပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်မှ ထုတ်ပယ်ခံရနိုင်သည့် အလားအလာဟု ပြောကြားခဲ့သည်။
မန်စီးတီးသည် ကိုးနှစ်တာကာလအတွင်း ပရီးမီးယားလိဂ်၏ ဘဏ္ဍာရေးစည်းမျဉ်းများကို ချိုးဖောက်မှု စွဲချက် ၁၀၀ ကျော်နှင့် ရင်ဆိုင်ခဲ့ရသည်။
အမှတ်ဖြတ်တောက်ခြင်း သို့မဟုတ် လိဂ်မှ ထုတ်ပယ်ခြင်းပင် ပါဝင်ကြောင်း သက်သေပြပါက ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ ပြုလုပ်နိုင်သည်။
— Martyn Ziegler (@martynziegler) ဖေဖော်ဝါရီ ၆၊ ၂၀၂၃
ပြင်းထန်သော ပိတ်ဆို့အရေးယူမှုများ၏ ခြိမ်းခြောက်မှုသည် မန်စီးတီးအသင်းအား ထိတ်လန့်စေခဲ့ပြီး နည်းပြပက်ဂွာဒီယိုလာကို 2022 ခုနှစ်တွင် ရာထူးမှနုတ်ထွက်စေမည့် အလားအလာများရှိသည်။
မန်စီးတီးက အပြစ်ရှိရင် ပြန်မဲပေးပါ။
မန်ချက်စတာစီးတီးက အပြစ်ရှိရင် ရာထူးက နုတ်ထွက်မယ်လို့ ဂွာဒီယိုလာက The Guardian ရဲ့ အင်တာဗျူးမှာ ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
လွန်ခဲ့သည့် ၂ နှစ်ခန့်က မန်စီးတီးအသင်း ချန်ပီယံလိဂ်ပြိုင်ပွဲ ဝင်ရောက်ယှဉ်ပြိုင်ခွင့် ပိတ်ပင်ခံရချိန်တွင် စပိန်သားက ယခုကဲ့သို့ ပြောကြားခဲ့ခြင်းဖြစ်သည်။
“ဘာလို့ ကလပ် (မန်စီးတီး) နဲ့ အဲဒီမှာရှိတဲ့ လူတွေကို ငါ ကာကွယ်တာလဲ။ အဲဒါက ကျွန်တော် သူတို့နဲ့ တွဲလုပ်ရလို့ပါ” လို့ ဂွာဒီယိုလာက The Guardian သတင်းကို ကိုးကားပြီး ပြောကြားခဲ့ပါတယ်။
“သူတို့က တစ်ခုခုစွပ်စွဲရင် 'အမှုကိုပြောပြပါ' လို့မေးတယ်။ သူတို့ရှင်းပြပြီး ကျွန်တော်လည်း သူတို့ကို ယုံတယ်။"
ဂွာဒီယိုလာက သူယုံကြည်ပေမဲ့ မန်စီးတီးက သူ့အပေါ် လိမ်ညာပြီး တည်ဆဲစည်းမျဉ်းတွေကို တကယ်ချိုးဖောက်ရင် ရာထူးက နုတ်ထွက်မယ်လို့ ခြိမ်းခြောက်နေဆဲပါ။
“နင်ငါ့ကိုလိမ်ရင် သဘက်ခါ ငါဒီမှာရှိမှာမဟုတ်ဘူး” လို့သူတို့ကိုပြောခဲ့တယ်။ ငါထွက်သွားတော့ မင်းသူငယ်ချင်းမဖြစ်တော့ဘူး။ အရင်နေ့ကတည်းက မင်းကိုယုံကြည်ခဲ့တာဆိုတော့ မင်းကိုယုံတယ်'' လို့ ဂွာဒီယိုလာက ပြောပါတယ်။
အဆိုပါထုတ်ပြန်ချက်နှင့် ပရီးမီးယားလိဂ်မှ မန်စီးတီးအပေါ် စွဲချက်တင်မှုများကြောင့် ဂွာဒီယိုလာ ရာထူးမှ နုတ်ထွက်ရန် အလားအလာမှာ ကျယ်ပြန့်လျက်ရှိသည်။
အသက် 52 နှစ်အရွယ် နည်းပြဟာ မန်စီးတီးကို အပြစ်ရှိကြောင်း တွေ့ရှိပြီး ပရီးမီးယားလိဂ်ရဲ့ ပြင်းထန်တဲ့ ဒဏ်ခတ်ပိတ်ဆို့မှုကို ခံခဲ့ရပါက ရာထူးက နုတ်ထွက်ဖို့ တွန့်ဆုတ်မနေပါဘူး။
မန်စီးတီးအသင်းနဲ့ စာချုပ်သက်တမ်းက 2022 မှာ ရှည်လျားနေပေမယ့်လည်း 2025 ခုနှစ်အထိ သက်တမ်းတိုးမှာ ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကြောင့် ဂွာဒီယိုလာအနေနဲ့ မန်စီးတီးအသင်းကနေ ထွက်ခွာခဲ့မယ်ဆိုရင် သူ့လက်မှတ်ရဖို့အတွက် ကလပ်အသင်းများစွာက တန်းစီနေလိမ့်မယ်လို့ ယုံကြည်နေပါတယ်။
